viernes, 13 de enero de 2017

Alike: un corto animado para reflexionar.

Alike short film from Pepe School Land on Vimeo.

Alike: un corto animado para reflexionar. Pero para reflexionar un pouco máis aínda.

"Alike é un corto animado que nos invita a reflexionar sobre como facemos desaparecer a creatividade dos nenos"
Este é o tipo de comentarios que atoparedes sobre este estupendo corto de animación. Pero a nós Alike vainos valer para reflexionar moito máis aló.
Alguén pensou nas mulleres e nas nenas ao ver o video?.
Alike é tamén un corto animado que invita a reflexionar sobre como facemos desaparecer á muller da linguaxe, incluso da linguaxe visual.
Neste corto as mulleres simplemente non existen.
Pensades que quixeron facelas desaparecer para criticar a ausencia da muller nos espazos públicos? Para denunciar que durante séculos a muller fora confinada ao espazo privado do fogar?. Non. O corto non nos fai pensar para nada nas mulleres. Tiven que miralo varias veces para descubrir unha nena nun dos personaxes de recheo.
Podería ser que os personaxes foran asexuados e representaran indistintamente a homes e mulleres? Non. Empréganse símbolos inequívocos de masculinidade, como as garavatas.
Pode ser que o personaxe do fillo sexa en realidade unha nena?. Pois se isto fora así, estaría convertendo ás mulleres nunha minoría excepcional, coma se foramos o 1% da poboación, cando en realidade somos máis do 50%. Pero ademáis, nunha entrevista accesible en youtube, un dos coautores da curtametraxe, indica que é un neno.
Simplemente as mulleres non están porque quixeron evitar o accesorio, o prescindible, e eso é o que somos as mulleres para moitos homes: mulleres de, nais de , fillas de; non somos nós, por nós mesmas, co mesmo valor que eles. Somos prescindibles porque o que se quere transmitir non é nada que afecte directamente ás mulleres.
É o mesmo que ocorre nas tertulias televisivas, que só chaman a mulleres como expertas en feminismo, cancro de mama, maternidade... É dicir, chámannos cando é para ser expertas en "cousas de mulleres". Non as chaman apenas como expertas en peritaxe, inxeñería, política... Alike non ten mulleres porque non está traballando cun "asunto de mulleres".
Alike acaba sendo unha alegoría do androcentrismo na linguaxe. O androcentrismo é o enfoque das investigacións e estudios desde unha perspectiva do sexo masculino. Supón considerar aos homes como o centro e a medida de todas as cousas. Nunha sociedade androcéntrica o masculino é o modelo a imitar. Os varóns son considerados o suxeito de referenza e as mulleres como seres dependentes e subordinados a eles. Un exemplo sería referirse á "evolución do home", cando o que se pretende é falar da evolución de toda a humanidade. Ao escoitar esa frase non sabemos se está englobando ou non ás mulleres.  Se é así, estas quedan invisibilizadas, e se non é así, quedan excluídas.
A linguaxe sexista inflúe en que as mulleres se sintan excluídas e interioricen que non van con elas as cousas nas que non se lles menciona. É unha mensaxe subliminal que mamamos dende que nacemos. O mesmo que os artigos que tratan de coidados infantis exclúen o masculino, como se os pais non existiran ou non fora tanto con eles como con elas.
A linguaxe sexista tamén fai que as mulleres non sexan consideradas cando pensamos en postos de responsabilidade para os que hai que elixir a alguén. Dicimos "necesitamos un director de márketing" e o primeiro que nos ven á cabeza son os candidatos varóns.

Premendo neste enlace escoitaredes unha entrevista de radio a un dos codirectores da cortometraxe. No punto 5:25 queda patente que o video fala da paternidade como algo universal, non excluinte das mulleres. Se non introduce a palabra "nai" nese momento, quedaríamos coa dúbida de se está a falar só da paternidade masculina.
E neste outro enlace, a partir do minuto 45:40, fala do personaxe do "neno", quedando claro que non é unha nena.

Segundo a UNESCO:

Hai moita xente que pensa, equivocadamente, que a linguaxe non sexista consiste en falar en "escaleras e escaleros", ou encher todo de arrob@s; pero iso é falso. Hai moitas formas de empregar unha linguaxe que inclúa e visibilice ás mulleres e non as etiquete de forma negativa.
Moitos organismos teñen guías de linguaxe non sexista. Calquera delas pode valer para facernos unha idea de cara onde debemos camiñar. Estudaremos algúns exemplos. Nos vosos traballos deste trimestre deberedes procurar empregar este tipo de linguaxe.

Fontes:
  • UNESCO
  • http://suprimeracancion.blogspot.com.es/2012/11/el-universal-masculino-en-el-lenguaje_7.html

No hay comentarios:

Publicar un comentario